Holland Mesleki Tercih Envanteri (Holland Vocational Preference Inventory - VPI), Dr. John L. Holland tarafından geliştirilmiş bir kariyer değerlendirme aracıdır. Envanterin temel amacı, bireylerin kişilik tiplerini ve bu tiplere uygun olabilecek meslek alanlarını belirlemektir.
Tarihçesi ve Gelişimi:
Holland'ın mesleki ilgi teorisinin temelleri 1950'lerin sonlarına doğru atılmıştır.
1959 yılında Holland, bireylerin kendilerini tatmin edecek mesleki çevreler aradığını belirten ilk makalesini yayınlamıştır. Bu makale, teorisinin ve dolayısıyla envanterin de ilk adımı olarak kabul edilir.
Holland, kendisinden önce yapılan kişilik ölçme girişimlerinden esinlenerek Mesleki Tercih Envanteri'ni (Vocational Preference Inventory - VPI) geliştirmiştir. Bu envanter, tamamen meslek adlarından oluşmakta ve meslek tercihlerinin kişiliğin bir yansıması olduğu görüşüne dayanmaktadır.
Envanter zaman içinde revize edilmiş ve geliştirilmiştir. Holland'ın teorisi ve envanteri, uygulamalı psikoloji alanında önemli bir etki yaratmış ve yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Holland'ın Mesleki İlgi Teorisi ve Envanterin Temelleri:
Holland'ın teorisine göre, insanlar altı temel kişilik tipinden birine veya birkaçının kombinasyonuna sahiptir:
Gerçekçi (Realistic): Pratik, mekanik, atletik becerilere sahip, el becerileriyle uğraşmaktan hoşlanan kişiler.
Araştırmacı (Investigative): Analitik, meraklı, bilimsel ve akademik konulara ilgi duyan kişiler.
Sanatçı (Artistic): Yaratıcı, özgün, duygusal ve kendini ifade etmekten hoşlanan kişiler.
Sosyal (Social): Yardımsever, empatik, insanlarla iletişim kurmaktan ve onlara destek olmaktan hoşlanan kişiler.
Girişimci (Enterprising): İkna kabiliyeti yüksek, liderlik özelliklerine sahip, risk almaktan ve hedeflere ulaşmaktan hoşlanan kişiler.
Geleneksel (Conventional): Düzenli, titiz, detaycı ve kurallara uymaktan hoşlanan kişiler.
Holland'a göre, insanlar kendi kişilik tiplerine uygun meslek ortamlarında daha mutlu ve başarılı olurlar. Mesleki Tercih Envanteri, bireylerin bu altı kişilik tipine göre ilgi ve eğilimlerini ölçerek, onlara uygun olabilecek meslek alanları hakkında bilgi sağlar. Envanter genellikle meslek isimlerinden oluşan maddeler içerir ve bireylerden bu mesleklerden hoşlanıp hoşlanmadıklarını belirtmeleri istenir. Cevaplar doğrultusunda bireyin baskın kişilik tipleri ve bunlarla ilişkili meslek kodları belirlenir.